دستگاه تراش یونیورسال

دستگاه تراش یونیورسال

آشنایی با قسمت های مختلف یک دستگاه تراش به کسی که قصد خرید دارد کمک می کند تا بتواند مناسب ترین دستگاه را خریداری کند. امروزه تراشکاری یکی از فرآیند های پر کاربرد در تولید به حساب می آید و به همین دلیل در اغلب کارخانجات شاهد استفاده از این دستگاه‌ها هستیم. این دستگاه‌ها می‌توانند جزئی‌ترین پیشرفته‌ترین قطعات را با بالاتری کیفیت تراش دهند. در ادامه با انواع پارامتر های دستگاه های تراش آشنا می شویم:

1- نرخ پیشروی: به میزان جابجایی ابزار (در واحد طول) یا میزان براده برداری به ازای هر دور چرخش اسپیندل، نرخ پیشروی گفته می شود. با کاهش نرخ پیشروی، صافی سطح (کیفیت سطح) بهبود پیدا می کند اما به زمان بیشتری برای تراشکاری نیاز دارد، همچنین افزایش آن تاثیر منفی روی عمر ابزار و کیفیت سطح می گذارد.

نکته: مقدار زیاد نرخ پیشروی در تراشکاری قطعات سخت باعث شکستن ابزار یا کاهش شدید عمر آن می شود.

2- جنس قطعه کار: جنس قطعه کار در انتخاب میزان پیشروی، عمق و سرعت تراشکاری تاثیرگذار است، همچنین ماشین کاری قطعات سخت عمر مفید ابزار را کاهش می دهد.

3- جنس ابزار: با افزایش سختی ابزار، راندمان تراشکاری بیشتر می گردد اما ضربه پذیری و طول عمر آن کاهش می ابد. یکی از مهم ترین دلایل فرسایش ابزار، ایجاد حرارت در زمان تراشکاری است که مقاومتش را کاهش می دهد، پس در انتخاب جنس ابزار اولویت با موادی است که مقاومت حرارتی بالاتری داشته باشند.

4- سرعت براده برداری: به سرعت نسبی میان لبه ی برشی و سطح قطعه کار سرعت براده برداری گفته می شود که با افزایش تعداد دور دستگاه مطابق رابطه زیر افزایش می یابد.

محاسبه ی سرعت براده برداری :

در این رابطه D قطر قطعه کار بر اساس میلیمتر و N تعداد دور اسپیندل در یک دقیقه است. سرعت نهایی بر حسب متر بر دقیقه محاسبه به دست می آید.

با افزایش سرعت براده برداری نیروی اصطکاک میان سطح ابزار و قطعه کار کاهش و کیفیت سطحی افزایش می یابد.

5- عمق برش: در هر پاس تراشکاری به میزان نفوذ ابزار به گوشت قطعه کار عمق برش میگویند که با افزایش آن کیفیت سطحی کاهش و فرسایش ابزار افزایش می یابد.

قطعات اصلی دستگاه های تراش

1- الکتروموتور: الکتروموتور وظیفه تأمین نیروی محرکه دستگاه های تراش را برعهده دارد. در واقع از الکتروموتور به عنوان عامل اصلی حرکت دورانی سه نظام یاد می‌شود و در این دستگاه‌ها از موتورهای سه فاز استفاده می‌شود. سیستم‌های مختلفی برای انتقال حرکت الکتروموتور به سایر قطعات دستگاه تراش وجود دارد، اما رایج‌ترین آنها در بازار مکانیزم چرخ تسمه به داخل جعبه دنده اصلی است.

2- جعبه دنده اصلی: حرکت دورانی ایجاد شده در الکتروموتور باید با توجه به نوع مواد برشی و قطعه کار کنترل شود و با سرعت‌های مختلفی دوران کند. برای مثال، سرعت مورد نیاز برای برش آلومینیوم بسیار متفاوت از سرعت مورد نیاز برای تراش دادن فولاد ضد زنگ یا فولاد کربن است. جعبه دنده یا گیربکس وظیفه کنترل سرعت الکتروموتور قبل از رسیدن آن به سایر قطعات دستگاه تراش را برعهده دارد. شما می‌توانید با توجه به جنس قطعه کار، تعداد چرخ دنده‌های متفاوتی از این گیربکس را درگیر کنید و در نتیجه سرعت چرخش دستگاه را هم مشخص کنید.

3- محور اصلی دستگاه تراش: سرعت و نیرو محرکه تولید شده در الکتروموتور به یک جعبه دنده منتقل شد و در آنجا مشخص شد که به چه سرعتی نیاز است. حالا این سرعت باید توسط یک محور انتقال داده شود. محور به عنوان پل ارتباطی بین گیربکس اصلی و قسمت ۳ نظام شناخته می‌شود.

4- قطعات نگهدارنده نمونه کار(3نظام): سه نظام و چهارنظام، از جمله قسمت هایی هستند که وظیفه آنها نگه داشتن قطعه کار و چرخاندن آن است. نظام بر روی محور اصلی قرار می‌گیرد و قطعه کار را کامل هم مرکز با محور اصلی نگه می‌دارد. باز و بسته شدن سه نظام با استفاده از آچار مخصوص انجام می‌شود، اما در دستگاه‌های مدرن امروزی این آثار از بین رفته و سیستم‌های دستی و کامپیوتری جدیدتری جایگزین آن شدند. ذکر این نکته ضروری است که وجود سه نظام برای کار سایر قطعات دستگاه تراش ضروری است.

5- مرغک: مرغک یک ابزار و قطعه حرکتی در سمت راست دستگاه تراش است که محل قرار گیری آن روی راهنماهای منشوری و تخته این دستگاه است. این دستگاه کاملاً با مرکز سه نظام در یک راستا قرار می‌گیرد و کاربرد اصلی آن برای تراشکاری قطعات بلند و همچنین سوراخکاری روی قطعات است.

انواع دستگاه های تراش

در زیر هفت نوع مختلف ماشین های تراش معرفی شده اند:

1-دستگاه تراشکاری سرعتی ( Speed Lathe Machine ) : ساخت این نوع ماشین های تراش ساده است. دارای یک میز دستگاه ، سر دستگاه، مرغک و پایه ابزار است که روی اسلاید قابل تنظیم نصب شده است. این ابزار روی اسلاید قابل تنظیم نصب می‌شود و صرفاً به صورت دستی ( manual ) کار می‌کند. این ویژگی ماشین های تراش دارای محدوده سرعتی بین 1200 تا 3600 دور در دقیقه می باشد. ساخت سر دستگاه تراش بسیار ساده است و فقط 2 یا 3 سرعت اسپیندل در دسترس قرار دارد. دستگاه های تراش سرعتی عمق برش کمتری دارند. نیروی سبک و سرعت بالا باعث شده است تا از این قسمت برای نجاری، ریسندگی و پولیش کاری استفاده شود. نام تراش سرعتی به دلیل سرعت بسیار بالای اسپیندلِ سر دستگاه نامگذاری شده است.

2-دستگاه تراش موتور ( Engine Lathe Machine ) : ماشین تراش موتور پرمصرف ترین نوع دستگاه های تراش به حساب می آید. این ماشین ها توسط مکانیزم چرخ دنده یا مکانیزم قرقره به حرکت در می آیند. نام تراش موتور به این دلیل است که تراش های نسل های قبل توسط موتورهای بخار رانده می شدند.

دستگاه تراش موتور دارای تمامی قطعات مشابه دستگاه تراش سرعت می باشد. مانند میز، سر دستگاه، مرغک و غیره. سر دستگاه تراش موتور از نظر ساختاری سفت و سخت است و دارای مکانیزم اضافی برای بدست آوردن سرعت های چندگانه اسپیندل می باشد. این نوع ماشین های تراش همچنان در کارگاه ها و بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار می گیرندو دارای سه نوع تسمه محور، موتور محور و سر دنده ای هستند.

1-2 دستگاه تراش تسمه محور ( Belt Drive Lathe Machine ) : ماشین تراشی که نیروی خود را از یک محور خط هوایی دریافت می کند، تراش تسمه محور نامیده می شود و مجهز به یک مخروط سرعت و یک یا چند دنده عقب برای دریافت طیف وسیعی از سرعت اسپیندل است.

2-2 دستگاه تراش موتور محور ( Motor Driven Lathe Machine ) : دستگاه تراشی که نیروی خود را از یک موتور مجزا در داخل دستگاه دریافت می کند، تراش موتور محور نامیده می شود.

3-2 دستگاه تراش سر دنده ای ( Gear-Head Lathe Machine ) : یک دستگاه تراش سر دنده ای قدرت خود را از یک موتور با سرعت ثابت می گیرد و تغییرات تمام سرعت با تعویض دنده های مختلف واقع در سر دستگاه به دست می آید. این دستگاه قرقره مخروطی ندارد.

3-دستگاه تراش نیمکتی ( Bench lathe ) : این نوع ماشین های تراش سایز کوچکی دارند و برای کارهای با دقت بسیار پایین کاربرد دارند. دستگاه های تراش نیمکتی بر روی یک نیمکت نصب می شوند. تمامی قطعات و قسمت های این نوع دستگاه تراش مشابه دستگاه تراش موتور و دستگاه تراش سرعتی می باشد. تنها تفاوت این دستگاه با انواع دیگر دستگاه های تراش ، تفاوت در اندازه دستگاه می باشد.

4-ماشین تراش اتاق ابزار ( Toolroom Lathe Machine ) : ماشین تراش اتاق ابزار همان ماشین تراش موتور است اما طیف وسیعی از سرعت را ارائه می دهد. محدوده سرعت اسپیندل این نوع ماشین های تراش از سرعت بسیار کم تا بسیار زیاد (2500 دور در دقیقه) است.

5-دستگاه سری تراش ( Capstan Lathe and Turret Lathe ) : از این نوع ماشین های تراش در کارهای تولیدی استفاده می شود. این ماشین های تراش مدل توسعه یافته دستگاه های تراش موتور هستند. این ماشین ها به جای مرغک دارای سر تورت شش ضلعی می باشند. همچنین از سه پست ابزار تشکیل شده است.

6-ماشین تراش خاص ( Special Purpose Lathe Machines ) : همانطور که از نام آن پیداست این نوع ماشین های تراش برای مصارف خاص و برای کارهای تولیدی استفاده می شوند. در این تراش عملیات خاصی از قبیل سوراخ کاری، سنگ زنی، ریمینگ، حفاری و ... انجام می شود.